Łysienie androgenowe- moja historia

po lewej 2007, po prawej dziś

Chciałabym rozpocząć na tym blogu cykl wpisów na temat problemów z włosami. Włosy są wytworem skóry, więc w miejscu poświęconym jej pielęgnacji, nie może zabraknąć tematyki włosowej, choć nie będę się zajmować pielęgnacją samych włosów a raczej patologiami dotyczącymi skóry głowy. Wpisy będą oparte na moich osobistych doświadczaniach, oraz wynikać z mojej pracy, w której zaopatrzona w niezwykle precyzyjny wizjoskan przebadałam setki głów.

Nie będę zaczynać od budowy włosa, ani rozwodzić się zawile czym różni się anagaen od katagenu, ani co to jest 5α reduktaza, bo są to wiadomości szeroko dostępne, chociażby w Wikipedii. Ten blog to nie podręcznik kosmetologii, choć chciałabym wiedzieć ile prac semestralnych, powstało na jego podstawie:), poza tym wolę formę luźniejszych felietonów od naukowej analizy, czy raczej pseudo naukowego bełkotu:). Mam też nadzieję gościć tu czytelnika bardziej obeznanego (chociażby na podstawie moich wcześniejszych wpisów) i tworzyć forum wymiany doświadczeń a nie kosmetyczne przedszkole. Stawiam na doświadczenie i praktykę, nie zaś czysto teoretyczne porady, jakich wiele.

Rozpocznę od trzęsienia ziemi a potem napięcie będzie tylko rosło- rozpocznę od łysienia androgenowego. Poruszam ten właśnie temat, ponieważ sama cierpię na łysienie i tak, słowo „cierpię” jest tutaj bardzo adekwatne, bo wierzcie mi, w obliczu łysienia najostrzejszy nawet trądzik, to ostatecznie tylko pryszcz. Będzie to wpis o moich zmaganiach z tą chorobą. Nie wiem zresztą czy można użyć sformułowania „choroba”, gdy wokół jest tylu łysych facetów- wszyscy są chorzy? Hmm, może i tak, mają w końcu ten cholerny testosteron:) Mówi się, że łysienie androgenowe dotyczy 90% mężczyzn i 60% kobiet. Może włosy po prostu nie są nam potrzebne? I tak, jak w toku ewolucji zgubiliśmy je już na ciele, utracimy również na głowie? I wiem oczywiście, że sprzeciwi się temu Patryk, dając za przykład lisa polarnego, ja jednak stawiam przeciw jego szkiełku i oku, moją kobiecą intuicję:) Chętnie też pozwolę się wyprowadzić z błędu, bo moja teoria nie brzmi wcale optymistycznie.

moje włosy w wieku dwudziestu paru lat

Zawsze miałam dużo włosów. Dbałam o nie, ale nie otaczałam jakąś specjalną troską, nigdy nie byłam włosomaniaczką. To chyba tak jak ze skórą, osoby posiadające piękną cerę, nie muszą się zbytnio przykładać do pielęgnacji, bo nie czują takiej potrzeby. Ja myłam włosy, nakładałam kondycjoner, po czym kilka razy nimi zarzuciłam (czy uwierzycie mi, że nigdy w życiu nie kupiłam suszarki?) i miałam fryzurę, od czasu do czasu nakręciłam papiloty. Naprawdę nie zawracałam sobie głowy głową a i tak zawsze miałam najlepsze włosy wśród koleżanek. Może to właśnie dlatego bardzo późno zauważyłam, że coś jest nie tak a właściwie zauważyła moja mama, która powiedziała któregoś dnia, przyglądając mi się troskliwie: ”Córciu, co się stało z Twoimi włosami?”. I wtedy dotarło do mnie, że rzeczywiście coś jest nie tak. Kitka jakaś cieńsza, prześwity na skroniach i czoło jakby wyższe. Miałam problem- duży problem. I tak, jak wcześniej nie zwracałam uwagi na włosy, tak szybko stały się one moją obsesją. Zauważyłam, że są wszędzie: na kanapie, na poduszce, pod koszulką mojego mężczyzny, w kuchni, sypialni, salonie, regularnie zatykają też odpływ w wannie.

Nauczona doświadczeniami trądzikowymi, żeby nie szukać pomocy u przypadkowych dermatologów, zaczęłam intensywnie przeglądać internet i trafiłam na niezwykle przydatne forum o łysieniu, gdzie znalazłam mnóstwo cennych informacji i licząc po cichu, że problem ten jednak mnie nie dotyczy, umówiłam się na konsultacje do polecanej tam dermatolog. Profesor Lidia Rudnicka chwaliła się kiedyś w TVN, że jest w stanie wyleczyć każdy rodzaj łysienia. Zadzwoniłam do niej w trybie natychmiastowym, ale okazało się, że spotkanie jest możliwe dopiero za trzy miesiące- nie mogłam czekać tak długo! Umówiłam się do innej lekarki, która pracowała w tej samej klinice- dr Moniki Słowińskiej. Na wizytę pojechałam do Warszawy i byłam już wówczas strzępkiem nerwów. Kurczowo trzymałam się nadziei,  że to może wyjątkowo złośliwa postać telogenu, albo chociażby brak żelaza- diagnoza jednak była bezwzględna, podobnie jak lekarka, która zrobiła na mnie wyjątkowo złe wrażenie. Wychodząc z gabinetu czułam się jak zbity pies. Zbadała mi głowę trichoskanem i pobrała 100 włosów do trichogramu (co to jest wyjaśnię później) i zleciła szereg badań hormonalnych, których ostatecznie nie wykonałam, bo nie widziałam sensu w wydawaniu tysiąca złotych na diagnostykę, która i tak nie zmienia przebiegu leczenia. Dostałam receptę na Loxon i Alpicort E, ulubiony zestaw polskich dermatologów. Wizyta łącznie z dojazdem do stolicy wyniosła mnie około 400 zł. Nigdy więcej nie pojawiłam się w gabinecie, w którym usłyszałam wyrok od zimnej i kompletnie pozbawionej empatii kobiety.

Stosowałam zapisane przez nią specyfiki może przez miesiąc, potem zdecydowałam się na leczenie naturalnymi metodami. Spędziłam długie godziny w gabinetach homeopatów, specjalistów medycyny chińskiej i różnych szamanów. Ponieważ nikt nie zna naszego problemu tak dobrze, jak my sami, dość szybko zaczęłam wyczuwać intuicyjnie, że przyczyna moich kłopotów tkwi w hormonach a nie w stresie i histerii, na co wskazywali naturopaci. Owszem byłam na granicy histerii, ale to dlatego, że nikt nie słuchał, co do niego mówię! Zresztą brak zrozumienia jest częsty u wielu specjalistów, którzy  już dawno przestali słuchać pacjentów i działają utartym schematem. Tymczasem włosy sypały mi się niczym choinka po świętach, wypadały w ogromnych ilościach, ja zaś obsesyjnie je liczyłam, rachowałam jakby zależało od tego moje życie. Było to wówczas jakieś 600- 700 jednostek dziennie i dwa razy tyle podczas mycia.

Po około dwuletnich doświadczaniach z medycyną alternatywną mogę powiedzieć z całym przekonaniem- to był zmarnowany czas. W leczeniu łysienia androgenowego u kobiet, bardzo ważna jest wczesna diagnoza i jak najszybsze rozpoczęcie leczenia - liczy się każdy włos. Ja straciłam za dużo włosów i za dużo pieniędzy na naturalne metody. Marnowałam czas na akupunkturę, chińskie zioła i przeróżne homeopatyki. Piłam pokrzywę, robiłam z niej płukanki, nakładałam na  moją udręczoną głowę maseczki z oleju rycynowego i żółtka- bezskutecznie. Najśmieszniejsze jest to, że dużo później i bez udziału żadnego lekarza, znalazłam bardzo dobry homeopatyczny antyandrogen, o którego wcześniej tak rozpaczliwie błagałam (dha-s (potencja 30ch) firmy Boiron) i żeby było jasne nadal czerpię wiele inspiracji z naturopatii, ale w tym konkretnym przypadku, uważam za kompletnie nieskuteczną.

Swój problem odkryłam jakieś siedem lat temu, i mimo że to wcale nie tak dawno, napotkałam na ogromny mur nieświadomości i zwykłej niewiedzy w środowisku lekarskim. Tylko dzięki internetowemu forum pełnym ludzi z podobnym problemem, trafiłam od razu do kompetentnej osoby. W tym momencie w każdym mieście znajdziemy trichologa, jest coraz więcej lekarzy specjalizujących się w problemach z włosami, pojawił się zaawansowany sprzęt diagnostyczny. Wciąż jednak nie znalazłam żadnego  materiału, który nie powielając mitów i nie usiłując sprzedać żadnego cudownego specyfiku, w prosty i przystępny sposób naprowadziłby zrozpaczone kobiety na właściwy tor.

Dziś chcę wypełnić tę lukę i na podstawie najlepszych, bo własnych, doświadczeń opowiedzieć  jak rozpoznać łysienie androgenowe albo je wykluczyć. Jak szybko postawić diagnozę i jeszcze szybciej rozpocząć leczenie.

Łysienie androgenowe jest spowodowane wrażliwością mieszka włosowego na testosteron, z podobną wrażliwością mamy do czynienia przy trądziku, więc śmiem postawić tezę, że jest duże prawdopodobieństwo, iż osoby z trądzikiem mogą też mieć problem z włosami. Wszystkiemu winne są androgeny, czyli męskie hormony, które posiadają również kobiety, a szczególnie dihydrotestosteron (DHT), który powstaje z testosteronu pod wpływem 5α reduktazy enzymu, który znajduje się w gruczołach łojowych, przy mieszkach włosowych.

Jak wiadomo, każdy włos skończy kiedyś fazę wzrostu i wypadnie a dziennie ma prawo wypaść nam nawet do 100-150 włosów, zaś w okresie wiosennym i jesiennym oraz jakieś 3 miesiące po porodzie, nawet jeszcze więcej- to czysta fizjologia. Powód do niepokoju mamy wówczas, gdy wzmożone wypadanie towarzyszy nam od lat a na przedziałku i skroniach widać przerzedzenia. To właśnie długoletni przebieg jest kluczowy i odróżnia AGA (Androgenic Alopecia) od innego łysienia TE(Telogen Effluvium), które charakteryzuje się gwałtowną utratą włosów w krótkim czasie i wiąże najczęściej z jakąś konkretna przyczyną- stresem, złym odżywianiem, przebytą chorobą itp.

Diagnozując swój problem, zwróćcie też uwagę, czy to nie jest tak, że przez wiele lat włosy sukcesywnie nam się przerzedzały a w momencie, kiedy to dostrzegliśmy stan był już ciężki a wypadnie lawinowe.

wizjoskan, zdjęcie skóry objętej łysieniem, widoczne pojedynczze włosy z jednego mieszka, duża ilość włosów w zaawansowanej fazie miniaturyzacji, puste mieszki

Medyczna diagnostyka jest w tym momencie bardzo zaawansowana i oferuje wiele skutecznych metod rozpoznania: trichogram- badanie podczas którego pobiera się około 100 włosów (wierzcie mi, że to naprawdę niewiele) i określa odsetek włosów w fazie wzrostu- anagenu i wypadania- telogenu. Osobiście jednak bardziej polecam trichoskan, czyli badanie komputerowe, podczas którego tricholog przegląda skórę głowy w dużym powiększeniu,  by ocenić stopień miniaturyzacji mieszka- sama wielokrotnie korzystałam z tego urządzenia w mojej pracy.  W dużym powiększeniu widać każdy mieszek i można sprawdzić ile włosów z niego wyrasta- prawidłowa ilość to 2-3, oraz ich jakość- zminiaturyzowany mieszek produkuje włosy słabsze i cieńsze. Przy okazji doskonale można zdiagnozować łojotok, łupież czy łojotokowe zapalenie skóry, które również przyczyniają się do wypadania włosów.

No tak, ale to wszystko kosztuje, jak sprawdzić bez zaawansowanych kosztów, że problem nas dotyczy? Przedstawię teraz na podstawie tego, co zaobserwowałam na swojej głowie symptomy charakterystyczne dla łysienia typu męskiego

1. Czas

Łysienie androgenowe (AGA) jest długotrwałym, chronicznym procesem postępującym przez wiele lat i powodującym stopniową degradację mieszka włosowego. Tak jak już pisałam wyżej, to właśnie długi czas trwania, odróżnia go od łysienia  telogenowego. AGA- postępujący, nieodwracalny  proces. TE- gwałtowna utrata włosów w krótkim czasie, mająca najczęściej odwracalną przyczynę. Czyli utrata włosów w wyniku łysienia androgenowego następuje powoli i sukcesywnie, przez wiele lat możemy w ogóle nie mieć o nim pojęcia.

2. Miejsce
Charakterystyczne dla AGA jest obszar objęty wypadaniem. U mężczyzn pojawiają się najpierw zakola oraz kółeczko na czubku głowy- miejsca te z czasem się łączą i prowadzą do całkowitej utraty włosów. U kobiet łysienia obejmuje w zasadzie ten sam obszar, tylko jest bardziej rozproszone- powoduje znaczne przerzedzenie, ale nie wyłysienie, przynajmniej w znacznej większości przypadków. Czyli wrażliwość na testosteron dotyczy tylko mieszków na szczycie głowy. Zwróćcie uwagę, że nawet u starych dziadków włosy po bokach i z tyłu głowy na potylicy mocno sie trzymają-to stąd pobiera się je do przeszczepu.

3. Geny

Łysienie typu męskiego może być dziedziczone i to najpewniej po dziadkach. Występowanie AGA w rodzinie znacznie podwyższa prawdopodobieństwo zachorowania.

4. Rzuty

Wypadanie androgenowe rozpoczyna się tuż po okresie dojrzewania i systematycznie niszczy mieszki włosowe.  Ja zauważyłam, że mam problem bardzo późno i w momencie, kiedy włosy były już w dość kiepskim stanie, ale cały proces rozpoczął się dużo wcześniej- gdybym wtedy wiedziała... Kiedy patrzę teraz na historię mojej utraty włosów, to przypominam sobie, że przebiegała ona rzutami, momenty wzmożonego wypadania przeplatały się z okresami wyciszenia objawów- podobnie jak z trądzikiem. Zaobserwowałam też, że najbardziej wzmożone wypadanie przypadało nie jesienią i wiosną, jak u większości ludzi, tylko latem.

włosy różnej długości i grubości, pofalowane

5. Wygląd włosów

Wypadanie włosów jest długotrwałym procesem, który stopniowo prowadzi do miniaturyzacji mieszka. Nie jest tak, że włos nam wypadnie i koniec. Na jego miejsce rośnie następny, tylko słabszy i wypada nie osiągając pełnej dojrzałości, w związku z tym jest krótszy niż pozostałe, potem rośnie kolejny jeszcze słabszy i wypada jeszcze szybciej a potem kolejny cieniutki jak nitka w rajstopach, albo dziwnie skręcony jak u kota. W końcu włos terminalny zamienia się we włos mieszkowy. Krótszy czas życia włosa to szybsze przejście w fazę wypadania. 
W związku z tym na głowie osób mających problem z łysieniem androgenowym obserwujemy włosy o przeróżnej długości, grubości i strukturze (oczywiście w obszarze objętym wypadaniem). Są zdrowe i długie włosy terminalne, krótsze i cieńsze, czyli te w fazie miniaturyzacji i mnóstwo włosków świeżo odrastających, które sterczą, jak antenki, tworząc wokół głowy puszącą się aureolę. W początkowej fazie trudno to dostrzec, ale można wyczesać głowę nad umywalką i sprawdzić czy wśród wypadłych włosów są tylko te długie terminalne, czy też krótsze np 5-10 centymetrowe. No i oczywiście włos który wypadł ma na końcu widoczną cebulką a raczej kolbę. Dodatkowo włosy produkowane przez bombardowany testosteronem mieszek są źle odżywione i co za tym idzie- suche i porowate. Jednocześnie skóra głowy może oczywiście przetłuszczać się w najlepsze- łojotok jest jednym z czynników zaostrzających wypadanie.

6. Baby hair

Tym samym również duża ilość, tak przez nas oczekiwanych, baby hair, jest niczym innym, jak objawem patologii a małe włoski już tylko nędznymi szczątkami, produkowanymi przez zminiaturyzowane, włókniejące  mieszki. Oczywiście nie mówię tutaj o takich sytuacjach, kiedy obserwowaliśmy lawinowe wypadanie w krótkim czasie, np po ciąży, narkozie czy chemioterapii i kiedy te włosy nagle zaczęły odrastać. W tym wypadku duża ilość odrastających włosków jest jak najbardziej normalna, pożądana i powinna wywołać szeroki uśmiech na twarzy:)

8. Skóra głowy

Zaobserwowałam, że skóra głowy na obszarze objętym wypadaniem jest nadwrażliwa i bolesna, wszak objęta permanentnym stanem zapalnym. Każdy bowiem rodzaj łysienia jest związany ze stanem zapalnym w obrębie mieszka włosowego.

włosy tuż po umyciu, są wyraznie pofalowane, choć zawsze były proste

W tym momencie mogę powiedzieć, że moje łysienie jest w ostrej fazie. Czubek głowy jest mocno przerzedzony i pokrywają go włosy różnej długości, grubości i do tego dziwnie pofalowane. Zawsze miałam włosy podatne na kręcenie, ale teraz to jakieś cholerne afro. Zdarza się, że włosy po jakimś urazie głowy zaczynają się kręcić. Na przykład moja znajoma ma na głowie guz i w jego obrębie cebulki produkują włosy kręcone, pomimo, że osoba ta posiada proste włosy. Ja sama, kiedy zemdlałam i upadłam na twarde kafelki w jednym z marokańskich hoteli, oprócz wstrząsu mózgu nabiłam sobie porządnego guza. Po jakimś czasie, w miejscu tego guza wypadły mi wszystkie włosy a te które później wyrosły były już kręcone. W każdym razie w przypadku łysienia androgenowego cebulka ulegająca miniaturyzacji uciska włos i dlatego może on się kręcić.

Jak widać na zdjeciu mam teraz włosy niczym po trwałej ondulacji ale też włosy przeraźliwie suche i pozbawione życia, trudno zresztą mówić o włosach to raczej sucha i sztywna miotła. Cóż wciąż jednak uważam, że lepsze to niż łysina. Włosy takie jest bardzo trudno ujarzmić, zdarza się, że smaruje je po prostu kremem nawilżającym. Hydraphase legere świetnie się do tego nadaje:) Nie rozstaje się też z żelem do układania, żeby "przylizać" nieco wystające antenki- najgorzej jest tuz po myciu i w wilgotny dzień. Wybaczcie ten blond- jest chwilowy, muszę farbować włosy bo w 60%są siwe.

Jeśli chodzi o inne przypadłości, nie związane już z łysieniem, ale mogące zaostrzać wypadanie, to towarzyszy mi łojotok, choć po piciu wierzbownicy zdecydowanie się zmniejszył oraz łupież. W zasadzie jestem skazana na stosowanie szamponów przeciwłupieżowych non stop, ale o pielęgnacji napiszę później, dzisiejszy post jest juz i tak bardzo długi.

Chociaż mam już duży dystans do mojego łysienia, bo towarzyszy mi od lat, to jednak napisanie tego artykułu było dla mnie trudne. Spodziewam się, że osobom, które czytając rozpoznały problem u siebie, też wcale nie jest do śmiechu. Pamiętam, jak strasznie się poczułam, kiedy sama usłyszałam diagnozę. Nie odchodzicie jednak, pozostańcie, będziemy wspólnie szukać metod zaradczych a wcześnie wykryte schorzenie, daje szansę na zachowanie jak największej ilości włosów. Już wkrótce post o metodach, które stosowałam i ich skuteczności. Tymczasem nie poddajemy się i walczymy o każdy włos!

PS. Jeśli chcecie opowiedzieć mi o swoich problemach z włosami zapraszam do komentowania, przypominam też, że prowadzę przez skype konsultacje dotyczące zarówno cery jak i włosów. Oto opinia Zuzi, z którą niedawno rozmawiałam: "Byłam tydzień temu z moim problemem wypadania i swędzenia skóry głowy u dermatologa, okazało się, że mam łzs (lampa wooda) i początek androgenowego wypadania, czyli trafiła Pani w 100% podczas konsultacji przez skype" http://kosmostolog.blogspot.com/p/dermo.html