Nie wszystko suche, co się łuszczy- o łojotokowym zapalenie skóry

Ostatnia aktualizacja 09.10. 2019
Łojotokowe Zapalenie Skóry w skrócie ŁZS to przewlekła choroba zapalna skóry. W materiałach znajdziemy informacje, że dotyka szczególnie młodych mężczyzn od 18 do 40 roku życia, ale dotyczy też bardzo wielu kobiet, szczególnie tych stosujących dużą ilość kosmetyków, choć wówczas przebieg jest zwykle łagodniejszy.
Uważasz, że problem Cie nie dotyczy? Czytaj dalej, może znajdziesz w końcu sposób na swoją suchą, łuszczącą się skórę.

Łojotokowe zapalenie skóry objawia się łuszczeniem w okolicy płatków nosa, brwi i czoła, a z czasem może zająć większe obszary w tym powieki, bruzd nosowo- policzkowy, brodę, rzadziej policzki. Pojawia się też na granicy włosów oraz na ciele. Łuszczeniu często towarzyszy zaczerwienienie oraz świąd z czasem na chorobowo zmienionych miejscach mogą pojawić się drobne krostki i grudki. Brzmi groźnie? Najczęściej przebieg jest zacznie łagodniejszy, niż widoczny na zdjęciu i objawia się suchymi skórkami w okolicach nosa i czoła widocznych po zrobieniu makijażu. Łojotokowe zapalnie skóry występuje też na owłosionej skórze głowy i jest wywołane przez ten sam szczep drożdżaków co łupież, nie każdy łupież jest jednak łojotokowym zapaleniem skóry, choć w zasadzie leczenie jest podobne.

Przyczyna łojotokowego zapalenie skóry wciąż nie jest znana, ale na pewno ma związek z lipofilnym grzybkiem drożdżopodobnym o wdzięcznej nazwie Malassezia furfur. Należy on do naturalnej mikroflory skóry, żywi się sebum i w niektórych momentach dochodzi do jego przerostu. Malassezia żywi się łojem skórnym a produkty jego przemiany materii podrażniają skórę i powodują uszkodzenie bariery naskórkowej widoczne w postaci suchych skórek.

Zwróćcie uwagę, że charakterystyczne dla ŁZS łuszczenie obejmuje miejsca, które na ogół są tłuste. Na nosie i czole u każdego człowieka są umiejscowione liczne gruczoły łojowe, nawet u osób z suchą skórą, bo taka po prostu jest fizjologia skóry. Ponieważ jednak łuszczenie jest kojarzone głownie z suchością, osoby zaatakowane tym schorzeniem, szukają kremu nawilżającego i w ten sposób powstaje mnóstwo idiotycznych recenzji na wizażu o tym, jak to ten czy inny krem nie spełniał oczekiwań i nie nawilżał odpowiednio. Oczywiście, że krem nawilżający nie zlikwiduje uporczywego łuszczenia występującego przy ŁZSie, bo nie brak nawilżenia leży u jego podłoża. Nie oznacza to oczywiście, że skóra objęta łojotokowym zapaleniem skóry nie wymaga nawilżenia. Jeśli przewlekle się łuszczy i ma uszkodzoną barierę naskórkową, na pewno jest odwodniona. Po myciu mocno się ściąga, jest napięta i zaczerwieniona, wypisz wymaluj, książkowa charakterystyka skóry suchej. Tylko, że ona jest jednoczesne tłusta. No właśnie tak to wygląda, skóra tłusta i sucha jednocześnie /:

Krem nawilżający, czy natłuszczający chwilowo poprawia wygląd skóry objętej ŁZS, bo zawarte w nim lipidy po prostu przyklejają suche skórki do twarzy, przez co stają się one mniej widoczne. Jest to jednak złudne i chwilowe, a na dłuższą metę może problem zaostrzyć, bo lipidy w nim zawarte stanowią doskonałą pożywkę dla grzybka Malassezia. Stwór ten bardzo lubi też różnego rodzaju maseczki drożdżowe, tak popularne u osób z trądzikiem, bo ŁZS jest dość mocno z trądzikiem związany. Dobre firmy kosmetyczne standardowo umieszczają w preparatach przeciwtrądzikowych octopirox substancję przeciwgrzybiczą. ŁZS prędzej czy później pojawi się na tłustej, rozregulowanej skórze trądzikowej. Może też występować odrębnie i bywa z trądzikiem mylony, bo w ostrzejszych stanach na zmienionej chorobowo skórze objętej ŁZS, mogą się pojawiać drobne krostki i grudki, które są związane z wtórnym nadkażeniem uszkodzonej skóry przez bakterie. Nie chciałabym byście jednak sądzili, że drożdżak Malassezia ma związek z powstawaniem trądzika, ma na tyle, o ile może się osiedlić na prozapalnej skórze trądzikowej i wówczas oba schorzenia się na siebie nakładają, mamy trądzik i łojotokowe zapalenie skóry w pakiecie. Kolejna rzecz- grzybek Malassezia nie jest przyczyną ŁZS, tak jak bakteria C.Acnes nie jest przyczyną trądziku.

Pisałam wyżej, że przyczyny ŁZSu nie są znane, wydaje mi się jednak, że można się ich doszukiwać w zaburzeniach równowagi mikrobiomu. Mikrobiom to ogól żywych bakterii i drożdży żyjących w naszym organizmie i na skórze, bakterie te potocznie nazywamy "dobrymi" i pełnią w nim różne funkcje, będąc mocno związanymi z odpornością. W ulotce szamponu przeciwłupieżowego Vichy znalazłam informacje, że  mikrobiom obejmuje 500 gatunków bakterii, na centymetrze kwadratowym skóry może ich być aż milion i łącznie stanowią 2 kilogramy masy ciała dorosłego człowieka. O mikrobiomie pisałam już przy okazji postu o oczyszczaniu skóry klik. Naturalna mikroflora zapobiega inwazji bakterii i grzybów chorobotwórczych i to dlatego w czasie antybiotykoterapii, należy przyjmować probiotyki, bo antybiotyki nie są inteligentne i niszczą wszystkie bakterie łącznie z tymi "dobrymi" .

Bogaty i różnorodny mikrobiom jest podstawą prawidłowo funkcjonującej bariery skórnej, jest też ważną składową układu odpornościowego, dlatego elementem leczenia ŁZS jest wzmacnianie odporności. Warto łykać dobrej jakości probiotyki, choć nie każde będą miały wpływ bezpośrednio na skórę. Pamiętam, że kiedyś można było kupić suplement "Zdrowe Włosy" firmy Inneov, był niezwykle skuteczny w leczeniu łupieżu i ŁZS. Preparat ten był probiotykiem bazującym na szczepie bakterii ST 11. Łupież i ŁZS znikały jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki. Suplement jednak był dość drogi, nie sprzedawał się dobrze i został wycofany. Wiem jednak, że szczep ST 11 wzbudził duże zainteresowanie naukowców i możliwe, że jeszcze o nim usłyszymy. Tymczasem polecam bardzo dobry jakościowo probiotyk Sanprobi (żółty) albo Latopic.

A wracając do przyczyn ŁZS, ,to zastanawiające jest, dlaczego dotyczy tak wielu kobiet dbających o skórę i używających kosmetyków. Wydaje mi się, że właśnie kosmetyki mogą go wywoływać, a przynajmniej niektóre ich składniki. Przede wszystkim substancje oczyszczające, przeciwbakteryjne, detergenty, alkohol denat.- seria 3 kroków Clinique od dawna przoduje w tej kwestii. Nie po raz pierwszy piszę, że nadmierna sterylizacja skóry jest szkodliwa, nadmierna higiena również. Ulegliśmy zbyt dużej bakteriofobii, chcemy zniszczyć do cna wszystkie bakterie, tymczasem okazuje się, że są nam one potrzebne. Zbyt częste kąpiele, stosowanie agresywnych środków myjących, dezynfekowane domestosem wnętrza przyczyniają się do wielu chorób cywilizacyjnych, jak alergie, atopie i różnego rodzaju drożdżyce. Na skórze o zubożałej mikrobiocie grzybek Malassezia ma pole do popisu. Kolejna rzecz, która przyczynia się do zaostrzenia objawów tego schorzenia, to stosowanie kosmetyków nawilżających i natłuszczających.  Zawarte w nich oleje stanowią pożywkę dla tego lipofilnego drożdżaka. ŁZS wywołany przez kosmetyki nazwałam potocznie "kosmetycznym" i o nim właśnie jest dzisiejszy artykuł. Nie będę się tutaj zajmowała ciężkimi postaciami tego schorzenia a raczej jego łagodną postacią, traktując uporczywe łuszczenie raczej jak defekt kosmetyczny.

Od dawna diagnozuję dziennie wiele przypadków ŁZSu. Drożdżak Malassezia uaktywnia się szczególnie zimą, latem wiele dermatoz się wycisza. W ogóle lato jest czasem, kiedy skóra przysparza nam znacznie mniej problemów i, o ile, nie będziemy godzinami leżeć na plaży, jest to dla niej bardzo dobry okres. Więcej czasu spędzamy pod gołym niebem, temperatury są raczej stałe (skóra nie lubi gwałtownych różnic) no i wzmożona synteza witaminy D łagodzi wiele zapalnych chorób skóry.

Powyżej zdjęcia z wizjoskanu skóry tłustej oraz skóry tłustej zaatakowanej ŁZSem. Zdrowa tłusta skóra (o ile w ogóle można mówić w przypadku tak rozregulowanej jednostki o zdrowiu) wygląda tak jak na zdjęciu po lewej- widoczne są zaskórniki oraz rogowacenie w obrębie ujść gruczołów łojowych. Na zdjęciu po prawej również widać charakterystyczne dla skóry tłustej zaskórniki, ale rogowacenie obejmuje już całą skórę, co widoczne jest w postaci łusek, pod łuskami skóra jest też zaczerwieniona, co świadczy o stanie zapalnym- mamy tutaj do czynienia z działalnością grzybka Malassezia. 

Jeśli nie dysponujemy aparatem do badania skóry możemy zdiagnozować łojotokowe zapalenie skóry na podstawie obszarów objętych łuszczeniem. W przypadku działalności drożdżaka Malassezia są one bardzo charakterystyczne i obejmują partie o największym nagromadzeniu gruczołów łojowych, czyli miejsca przy skrzydełkach nosa oraz pomiędzy brwiami a nawet w brwiach. Są to partie tłuste tłuste, choć z czasem zmiany mogą się pojawić również na innych obszarach twarzy oraz ciała.

Na jakimś forum znalazłam zdjęcia dziewczyny z klasycznym ŁZSem, pytała oczywiście o dobry krem nawilżający dla zaognionej łuszczącej się skóry, opisując problem następująco: "W tym momencie moja skóra w okolicach nosa jest zaczerwieniona, podrażniona, są tam małe ranki, które delikatnie podchodzą ropą i to wszystko jest tłuste". Pozwolę sobie zilustrować ten post jej zdjęciami, bo idealnie oddają, to o czym piszę. Przy czym mamy tu do czynienia ze stadium bardziej zaawansowanym, bo widoczne są już grudki.

                                                                           foto forum wizaż

Jeśli zatem stosowaliście już wiele preparatów nawilżająco- łagodzących, aby zlikwidować uporczywą suchość i te nie pomagały, to znaczy, że przyczyny owego problemu należy upatrywać gdzie indziej.

Leczenie łojotokowego zapalenia skóry polega na stosowaniu substancji przeciwgrzybiczych, przeciwzapalnych i stymulowaniu odporności oraz przyjmowaniu doustnie preparatów selenu.

Jeśli chodzi o pielęgnację łuszczącej i zaczerwienionej skóry objętej ŁZSem, to należy myć ją w delikatnych preparatach oczyszczających, świetnie sprawdza się tutaj te do skór suchych i wrażliwych: Lipicar Syndet , Cetaphil, Physiogel, czy żele do higieny intymnej. Można od czasu do czasu myć skórę w szamponie przeciwłupieżowym- szczególnie polecam Stieprox i Oliprox oraz delikatny szampon przeciwłupieżowy Dercos Vichy. Po umyciu najlepiej zastosować wodę termalną- działa kojąco, przeciwzapalnie i wzmacnia naturalna odporność skóry, tak ważną podczas inwazji grzybka Malassezia. Do smarowania skóry najczęściej polecam krem Kerium DS, ale jeśli chcecie wypróbować też inne preparty, pisałam o nich w tym poście klik. Krem stosuje się na całą twarz, łącznie z powiekami, natomiast miejsca problematyczne skrzydełka nosa, brwi, czoło pomiędzy brwiami można dodatkowo przesmarować Clotrimazolem. Ponieważ skóra z ŁZSem ma uszkodzoną barierę naskórkową, po nałożeniu Kerium może szczypać, nie oznacza to, że krem nas uczula, a szczypanie po chwili ustępuje. Każdy preparat nałożony na uszkodzoną skórę może szczypać.

Jeśli skóra jest bardzo odwodniona i ściągnięta na Kerium można jeszcze nałożyć krem nawilżający najlepiej bogaty w cukry, typu ramnoza, mannitol, ksylitol, fruktooligosacharydy, które są lubiane przez "dobre" bakterie i raczej z małą zawartością olejów, które "odżywiają" Malassezia. Świetny będzie Hydrabio Biodermy lub Krem Brzozowy Sylveco, albo, od niedawna obecny na polskim rynku, Cerave. Preparaty te należy stosować dość długo, początkowo nawet 2 razy dziennie, z czasem i poprawą zmniejszając częstotliwość. Kerium jest kremem, który można stosować regularnie przez wiele miesięcy, Clotrimazolum stosujemy do ustąpienia objawów. Muszę Was też zmartwić, jeśli już raz grzybek się uaktywnił, będzie nawracał np. w momencie osłabionej odporności, chociażby w sytuacjach stresowych, zresztą podobnie jest z łupieżem. Teraz jednak już wiecie o co chodzi z tym łuszczeniem i odpowiednio wcześnie zastosowane leczenie, nie dopuści do rozwinięcia się dermatozy.

Ważną częścią pielęgnacji skóry objętej ŁZSem ograniczenie łojotoku, o czym pisałam w tym poście klik i stosowanie preparatów keratolitycznchy typu Effcalr, Sebium, Puritin itp. Ranking popularnych kremów mikrozłuszczających znajdziecie tutaj klik. No i nie należy zapominać o nawilżaniu i odbudowie bariery naskórkowej, która jest uszkodzona przez metabolity Malassezia, ale jednoczesnie nie dawać drożdżakom dodatkowej pożywki. A swoją drogą,  jednym z metabolitów Malassezia jest kwas azelainowy, dlatego zastanawiam się, czy stosowanie, polecanego w leczeniu ŁZSu Skinorenu czy Acnedermu, zmniejszy, czy raczej zaostrzy jego objawy. Stosowaliście, jaka jest Wsza opinia?

Czy przekonałam już Was do koncepcji, że nie zawsze łuszczenie jest objawem suchości? Niewiedza i bezradność w tej kwestii jest ogromna, również wśród kosmetologów, farmaceutów a nawet lekarzy. Czy ktoś ma zdiagnozowany ŁZS, a może odkrył go po tym artykule? Podzielcie się proszę swoimi doświadczeniami.

Napisałam jeszcze dwa artykuły o ŁZSie:
1. Przegląd aptecznych kremów do łuszczącej się skóry: https://kosmostolog.blogspot.com/2015/05/kremy-do-uszczacej-sie-skory.html
2. Przegląd szamponów przeciwłupieżowych i przeciw łojotokowemu zapaleniu skóry oraz leczenie łojotoku https://kosmostolog.blogspot.com/2016/11/leczenia-ysienia-androgenowego-czi.html

Buziaki!

PS. Jeśli po przeczytaniu wszystkich moich wpisów, wciąż nie wiesz, jaka pielęgnacja będzie najlepsza dla Ciebie, zapraszam na indywidualne konsultacje przez skype. Podczas takich konsultacji odpowiem na wszystkie Twoje pytania i zaproponuję indywidualny schemat pielęgnacji cery https://kosmostolog.blogspot.com/p/dermo.html