"Skin coach" Bożeny Społowicz- ładnie wydana książka

Kiedy odebrałam w Empiku swój egzemplarz "Skin Coach" Bożeny Społowicz zachwyciła mnie szata graficzna książki- piękna okładka, dobry papier, cudowne zdjęcia wewnątrz. Przygotowane pieczołowicie i z wielka troską o szczegóły, szkoda tylko, że z równą troską nie zajęto się warstwą merytoryczną- książka roi się od błedów a autorce brak konsekwencji.

Zamawiając książkę, wiedziałam mniej więcej, czego mogę oczekiwać, ponieważ zapoznałam się z profilem pani Bożeny- jej blogiem i stroną na fb. Liczyłam raczej na polemikę z długoletnim praktykiem, niż odkrycie nowych lądów, nie miałam jednak pojęcia, że będę musiała przedzierać się przez podstawowe błędy merytoryczne.

Już na samym początku musiałam przetrzeć oczy ze zdumienia i przeczytać kilka razy, bo nie mogłam uwierzyć, że pani Bożena naprawdę napisała, iż witaminy D nie można dostarczyć z pożywieniem (klik)! Zaraz potem zresztą sama sobie zaprzeczyła, polecając suplementację kalcyferolu- a czym innym jest suplement, jeśli nie produktem dietetycznym? Witamina D jest wytwarzana w skórze pod pływem promieniowania UV, ale możną ją dostarczyć również w wielu produktach żywnościowych takich, jak ryby, jaja mleko i jego przetwory oraz wiele innych. Są kraje, w których ludzie nie mają dużo słońca na co dzień, jednak nie stwierdzono u nich niedoborów witaminy D, bo jedzą na przykład dużo tłustych ryb. U nas warto suplementować tę witaminę w okresie jesienno- zimowym.
Pod tym wpisem na fb jedna z fanek skin coacha zarzuciła mi, że czepiam się słówek a stwierdzenie, iż witaminy D nie można dostarczyć z pożywieniem, jest prawdziwe, ponieważ w domyśle wiemy, że i tak nie uda się w ten sposób dostarczyć jej w odpowiedniej ilość. Zresztą zobaczcie sami.

Na tej samej stronie znalazłam kolejny błąd, a przynajmniej dużą nieścisłość, skin coach pisze, że probiotyki odbudowują florę bakteryjną jelita cienkiego, tylko że właściwa flora bakteryjna znajduje się głównie w jelicie grubym (klik)! Co nie znaczy oczywiście, że jelito cienkie jest jałowe. Cały nasz organizm zamieszkują liczne bakterie, ale w jelitach znajduje się ich aż 99%. Jedynym miejscem wolnym od bakterii jest macica, w której rozwija się płód. W jelicie cienkim znajduje się 10 milionów razy mniej bakterii niż w jelicie grubym, a jeżeli weźmiemy pod uwagę, że jelito cienkie stanowi aż 70% długości naszych jelit, myślę że można użyć określenia "nieliczne" w stosunku do przebywających tam bakterii. Na ogół organizm dąży do zmniejszenia ilości bakterii w jelicie cienkim i wykształcił do tego odpowiednie mechanizmy jak soki żołądkowe i enzymy trawienne, perystaltyka jelit, zastawka krętniczo- kątnicza zapobiegająca cofaniu się kału, ale także krótki czas przebywania treści pokarmowej w jelicie cienkim (ok 40 minut). Wszystko po to, aby bakterie nie zdążyły się rozpanoszyć i na pewno nie jest tam potrzebna ich kolejna porcja w postaci probiotykupolecanego przez panią Społowicz. Przerost bakterii w jelicie cienkim jest groźny i może wywołać na przykład chorobę SIBO.
Jelito cienkie to strefa wchłaniania, znajdujące się w nim bakterie są przesuwane w dół do strefy wydalania i jelita grubego- i to właśnie jelito grube jest królestwem bakterii. Zajmują się one tam niestrawionymi resztkami, produkując na przykład witaminy i pełniąc wiele innych przydatnych funkcji, ale to nie czas, by je opisywać. (Źródła "Historia wewnętrzna" Giulia Enders, Wikipedia, forum.bioslone.pl).

Po znalezieniu tych błędów moja motywacja do dalszego czytania bardzo spadła, zwłaszcza że wkrótce znalazłam kolejny, mianowicie, że gruczoły łojowe i potowe są wytworem skóry właściwej. Szybko zrobiłam quiz na fb pytając kosmetologów, czego wytworem są owe gruczoły- naskórka, czy skóry właściwej? Opinie były podzielone, bo zadanie było rzeczywiście trudne. Może nawet sama nie zwróciłabym uwagi na ten szczegół, gdyby doktor Kuczyńskie w szkole kosmetycznej nie powtarzał nam do znudzenia, że włos a razem z nim gruczoł łojowy i potowy, owszem znajdują się w skórze właściwej, są jednak tworem naskórka wpuklonego w skórę właściwą. To właśnie dlatego możemy zedrzeć za skóry cały naskórek, na przykład podczas głębokiego peelingu medycznego a on ulegnie odtworzeniu właśnie z mieszków włosowych.

Generalnie przez pierwszą połowę książki przebrnęłam z wielkim trudem- była nudna, pełna ogólników, pani Bożena też nader często operowała pojęciem "chemia"- "unikaj nadmiaru chemii", "chemia w jedzeniu i kosmetykach","naszpikowana chemią pielęgnacja", unikając odpowiedzi, o jaką chemię właściwie jej chodzi, wiadomo iż jest to dość szerokie pojęcie. Jak zauważyła jedna z komentujących na fb, takie "zbyt daleko idące uproszczenia, wywołują strach, zamiast dostarczać informacji."

Druga część książki jest nieco ciekawsza i bardziej konkretna, choć autorka zdecydowanie nie ma lekkiego pióra. Skin coach podaje w niej swoją metodę pielęgnacji, swój klucz do uzyskania zdrowej cery, oparty o takie elementy jak oczyszczanie, tonizację, odbudowę, antyoksydację, filtry UV i odmładzanie. Mogę się z pewnymi rzeczami nie zgadzać, ale to nie ma znaczenia, bo każda z nas, osób pracujących na skórze ma swoje obserwacje, własne doświadczenia, rytuały i ulubione produkty. Ja lubię żele, pani Bożena mydła, ona zawsze poleca toniki, ja uważam, że można się bez nich obejść, a uwielbiam wody termalne. To są drobiazgi, szczegóły, ale i rzeczy, które naznaczają styl każdej z nas. Grunt, aby były skuteczne.

Pozwolę sobie na polemikę tylko w jednym temacie, bez krytykowania a na zasadzie dyskusji z koleżanką po fachu, jest to kwestia istnienia/nieistnienia cery mieszanej.

Bożena Społowicz w swoim podziale nie uznaje skóry mieszanej, argumentując w ten sposób: „Zwróć uwagę na to, że nie używam już pojęcia „skóra mieszana”. W tak zwanej strefie T (czoło,  nos, broda) jest ich więcej niż w pozostałych częściach twarzy [gruczoły łojowe]. Nie znaczy to jednak, że są to inne gruczoły i że mamy dwa odrębne typy skóry! Jeżeli skóra ma objawy suchości wywołanej niedostateczną produkcją łoju, dotyczy to całej jej powierzchni. Podobnie jest w sytuacji nadmiernego wydzielania łoju. Z mojego punktu widzenia, popartego wiedzą i wieloletnią praktyką, wyróżnianie skóry mieszanej i stosowanie dla niej dwóch różnych metod pielęgnacji jest bezzasadne. Skórę mamy jedną i może ona mieć cechy nadprodukcji łoju lub jego niedostatecznego wydzielania."

Ja natomiast uważam, że praktycznie każdy człowiek ma skórę mieszaną. Pierwszym wyznacznikiem są różnice w strukturze, to co widać gołym okiem i tutaj pani Bożena też opisuje różnice:
„Nadmiernie aktywny gruczoł łojowy sprawia, że skóra jest tłusta, szarożółta i błyszcząca. Widoczne są na niej rozszerzone pory i zaskórniki, ma tendencję do trądziku”.
„Niedoczynność, czyli mała aktywność gruczołu łojowego, skutkuje skórą suchą. Jasną i cienką, mało elastyczną [...] Na takiej skórze nie widać rozszerzonych porów, zauważalne są natomiast drobne zmarszczki”.

Patrząc do lusterka widzę że, skóra na moim czole odpowiada opisowi pierwszemu, natomiast na policzkach drugiemu. Więc jednak mam dwie inne skóry? Tak!
Zgadzam się, że to łój, czyli skórny tłuszcz decyduje o rodzaju skóry i że u każdego człowieka w pewnych miejscach (na nosie i pomiędzy brwiami) występuje nagromadzenie gruczołów łojowych oraz ich zwiększona aktywność. Jest to zapewne związane z tym, że ze środka łój powinien być rozprowadzany na resztę twarzy. Tak samo jest z podkładem, rozpoczynamy jego aplikację od środka i rozcieramy na boki.

Jeżeli nasz nos wiecznie się błyszczy, są na nim rozszerzone pory i zaskórniki, to nie znaczy, że taka sama sytuacja będzie na policzkach, mogą one być równie dobrze suche lub normalne i tak właśnie najczęściej się dzieje. Aktywność gruczołów łojowych może być mniej lub bardziej nasilona na różnych częściach twarzy. Najbardziej nasilona jest w strefie T, ale może dotyczyć również boków twarzy (na linii włosów) i żuchwy. Jeżeli na naszej twarzy przeważają partie tłuste, możemy skórę traktować jako tłustą i podjąć odpowiednią pielęgnację, a jeżeli aktywność gruczołów łojowych jest minimalna, posiadamy suchą skórę.

W przypadku tak rozregulowanej jednostki, jaką jest na przykład cera trądzikowa, obserwujemy zaskórniki nawet w partiach suchych, często są to formy wyizolowane, gdzie nadmierne rogowacenie i łojotok, dotyczą tego konkretnego mieszka włosowego, natomiast cała reszta skóry posiada cechy skóry suchej. Czy to znaczy, że mamy ją pielęgnować, jak skórę suchą? Nie. Konieczny będzie kosmetyk regulujący typowo do tłustej cery.

Bardzo często mamy też do czynienia z dużą dysproporcją pomiędzy poszczególnymi partiami skóry, nos i czoło mogą być mega błyszczące a policzki skrajnie suche. Czy to oznacza, że mamy całą skórę pokryć kremem matującym lub odwrotnie nałożyć na nią krem odżywczy i lipidowy? I czy jeżeli mamy zaskórniki tylko na nosie i koniecznie chcemy się ich pozbyć, powinniśmy katować tretinoiną całą skórę? Oczywiście, że nie. Na poszczególne partie twarzy możemy nakładać różne substancje w zależności od tego, jaki chcemy uzyskać efekt. Istnieje też wiele związków i preparatów, które służą każdemu rodzajowi skóry. Na przykład kwas laktobionowy świetnie nawilżą, ale ma również właściwości złuszczające i regulujące, wspaniale nadaje się do skór naczynkowych i w dodatku działa przeciwstarzeniowo. Jeżeli zamkniemy go w formie lekkiej emulsji lub serum możemy nakładać zarówno na partie suche, jak i tłuste.

Istnieją też płaszczyzny, na których zgadzam się z panią Bożeną. Bardzo odpowiada mi się idea kosmetycznego minimalizmu, którego też jestem wyznawczynią. Kobiety a szczególnie nastolatki nie zdają sobie sprawy, ile szkodliwych substancji posiadają kosmetyki i jakże często, zamiast skórze pomóc, zaburzają jej funkcje. Nastolatki z młodą zdrową skórą często w ogóle nie potrzebują pielęgnacji, co najwyżej ochrony naturalnego potencjału przed czynnikami zewnętrznymi (filtry, przeciwutleniacze). Popieram też ideę holistycznego podejścia, bo trudno mówić o zdrowej skórze bez odpowiedniej diety, ruchu i ogólnie zdrowego stylu życia. Lepiej jednak nie tykac tych tematów, jesli ni jestesmy w nich biegli, bo łatwo o kompromitacje.

Podoba mi się też jej opinia na temat makijażu. "Zdrowy makijaż praktycznie nie istnieje. Nie pozwala na to technologia produkcji kolorowych kosmetyków, opartych na silikonach, pełnych barwników i obciążających substancji, takich jak talki, syntetyczne perfumy, emolienty "udające" tłuszcze. Nawet pudry mineralne bazujące na tlenku cynku i dwutlenku tytanu i niezawierające silikonów wysuszają skórę." Szkoda jednak, że to tylko ogólniki i strzszenie "chamią" bez podawania konkretnych informacji. Rozwinęłam temat w artykule: https://kosmostolog.blogspot.com/2017/09/czy-makijaz-jest-zdrowy-dla-skory.html

Książka zdecydowanie mnie nie porwała, jak na przykład czytana wcześniej "Skóra" Yael Adler, czy "Historia wewnętrzna Giulii Enders, gdzie rozgorączkowana przewracałam kolejne strony i pochłaniałam kolejne rozdziały. Błędy merytoryczne "Skin coacha" podważają zaufanie do autorki i zniechęcają do dalszej lektury. Język nijaki, płaski, bez polotu sprawia, że trzeba zmuszać się do odwrócenia kartki. Kosmetolodzy nie znajdą tutaj niczego odkrywczego, choć mogą zapoznać się z doświadczeniami koleżanki, która osiągnęła sukces, bo pani Bożena Społowicz bez wątpienia sukces osiągnęła, a przynajmniej próbuje nas o tym przekonać. Prowadzi własny ośrodek spa, jeździ na konferencje naukowe, prowadzi warsztaty i uczy przyszłych kosmetologów. Życzę jej wszystkiego dobrego i dalszych sukcesów, z jedną uwagą, że jeżeli będzie wydawać kolejną książkę, powinna bardziej zadbać o sprawdzenie jej poprawności merytorycznej, bo naprawdę szkoda psuć sobie renomę błedami, których można było uniknąć.

PS. Oddam tę książkę za darmo, jeśli ktoś wyrazi chęć posiadania. Zdecydowanie nie jest to pozycja, do ktorej chciałabym powrócić.